Ырыа – киһини угуйар, долгутар, үөрдэр уонна кынаттыыр, онтон байаан тыаһа олус киһи дууһатыгар истиҥник иэйэр туран киирэр.
Ол курдук аҕа саастаах көлүөнэ биһиги улууспутугар дьарыктанар дьарыга араас куруһуоктар буолаллар,бары норуот сөбүлээн ыллыыр ырыата байаанынан ырыалар буолаллар диэн бэрткэ билэбит, ылыахтарын- туойуохтарын баҕараллара буолуо диэн , урукку кэмнээҕи ырыалары санаан ахтан ааһан, дьиэҕэ чуҥкуйан олорор күндү бэтэрээннэрбитигэр,эбээлэрбитигэр, эһээлэрбитигэр анаан ырыа дьоро киэһэтин ыытыахха, хас биэчэрбит ааттаах буоллуҥ, ис иһигэр киирдэххэ араас ньымалардаах, оонньуулардаах, норуоту сэргэхситэ байаан биэчэрин тэрийиэххэ диэн баҕа санааҕа кэлэн тэрийэн киирэн барбыппыт.
Биһиги Ольга Иванова дьоҕуру сайыннарар киинигэр бастакы байаан биэчэрбит алтынньы ыйга Ольга Иванова ырыаларыгар анаан “Доҕоруом ыл, кэлиий” диэн дьоро истиҥ киэһэ буолбута, нэһилиэктэн тиийэ кэлэн дьон тоҕуоруһа мустубута.Аммабыт улууһугар киэн туттар бэтэрээн ансаамбылларбыт “Солобуода” ырыаһыттара уонна үҥкүүһүттэрэ, “Кэхтибэт кэрэ куоластар”,” Иэйэхсит” кэнсиэри киэргэппиттэрэ, бастакы тэрийээһиҥҥэ күүс-көмө буолбуттара .Ол курдук биһиги “Амма Чэчирэ” ансаамбылбыт оҕолоро фольклорга, ырыаҕа, үҥкүү куруһуоктарга үөрэнэллэр, сайдаллар, араас кэнсиэрдэргэ, конкурстарга кыттабыт.Төрөппүтү кытта үлэ үгүс тэрээһиннэри ыытабыт, биһиги оҕолорбут эбээлэригэр “Күбэйэ” диэн ырыа ансаамбылын тэрийдибит, байаанынан ырыалары ыллыыбыт, дуэттар, квартет,биирдиилээн ырыаһыттар буолан сөбүлээн туран ырыа алыбар уйдаран дьарыктанабыт,байааҥҥа доҕуһуол биһиги тутаах үлэһиппит, ырыаларбытын чочуйан биэрэр, сүтэн симэлийэн хаалбыт ырыалары сөргүтэн ыллатар, биллиилээх баяниспыт СӨ культуратын үтүөлээх үлэһитэ Василий Алексеевич Неустроев буолар. Сэтинньи ыйга “Отуу уота” иккис биэчэрбит “Амма Чэчирин айар түһүлгэтэ” диэн Ольга Иванова кинигэтин сүрэхтэниитигэр буолан ааспыта. Сөбүлээн ыллыыр ырыаларбыт Ольга Иванова ырыаларыттан ыллаан саҕалаабыппыт “Доҕоруом ыл, кэлиий”, “Колхозтаахтар ырыалара”, “Отуу уота”.Ити курдук дьон- норуот көрдөһүүтүнэн, кынаттанан бу тэрээһини үгэс быһыытынан тэрийэргэ былааннанныбыт.
Сүктэр кыыс кэриэтэ кыырпаҕа суох ыраас
Сүктэр кыыс кэриэтэ хаар намыын үҥкүүтэ
диэн намыын-намчы , киһи хаар курдук нарыннык көтөн барыах Виталий Андросов ырыатын сөбүлээн “ Хаар үҥкүүтэ”диэн үһүс байаан биэчэрбитин ырыанан саҕалаабыппыт, “Күбэйэ” ансаамбылбыт бастакы кэнсиэрин сүрэхтэниитэ буолбута.Биэчэрбит кыһыҥҥы, саҥа дьыллааҕы ырыаларынан чугдаарда, хотугулуу ырыалар өрө көтөҕүүлээхтик иһиллэр эбит, ол курдук “Табаһыт доҕорбор”, “Табаһыт эбээн ырыата”, “Туундара”, “Тус хоту үөскээбит буоламмын” дьон- сэргэ астынна, урукку ырыалары истэн, ытыс тыаһынан тэҥҥэ ыллаһа олордо,хомойуох иһин киһи дууһатыгар иэйэн туран ыллыыр ырыалары умнубут эбиппит диэн норуот кэпсээн соһутта.
Биэчэри икки хамаанданан араас оонньуулары ыыттылар Амма Чэчир ансаамбылын опыттаах педагогтара,таабырын, өс хоһоон, ырыа , киинэ таайыыта, “Туундара” ырыаҕа табаһыттар үҥкүүлэрэ, мааска арааһын кэтэн остуоруйа толкуйдаан көрдөрдүлэр, дьоро киэһэни фокускник Баһаарынай сулууспа үлэһитэ Михаил Афанасьев, пародия ырыаһыттара, Мооруос оҕонньор уонна Хаарчаана киэргэттилэр, олус сэргэхтик ааста.Ыалдьыттарбыт былыргы араас үҥкүүлэри краковьяк, вальс, байаанынан үҥкүүлээтилэр, эрдэттэн бэлэмнэммит ырыа тылларын тарҕаппыппыт, ким ыллыан баҕалаах ыллаатылар,биир кэм ырыа-үҥкүү тэтимэ тохтоло суох барда, тарҕаһыахтарын олуһун диэн баҕарбатылар,ыалдьыттарбыт итии- истиҥ алгыс тыллары анаатылар биһиэхэ тэрийээчилэргэ, оҕолорбутугар, үрдүк ситиһиилэри баҕаран,өссө да маннык байаан биэчэрин тэрийиҥ диэн баҕа санааларын эттилэр.Түмүгэр бэйэбит үлэбитин кылгастык сырдаттыбыт, кэпсээтибит, Амма Чэчирин оҕолорбутугар таҥастара, фонограммалара сыаналаах, ол иһин маннык тэрээһиннэри ыытабыт диэн, хас мероприятие аайы элбэх үлэттэн тахсарын дьон сыаналыыр, өйдүүр диэн, ол кэннэ маанылаах ыалдьыттарбытыгар өйдөбүнньүк бэлэх уопсай хаартыскабытын бэлэх ууннубут, наһаа астынан дуоһуйа сынньанан,үөрэн-көтөн тарҕастылар.Онтон бу күннэргэ “Күбэйэ” ансаамбыл “Күөх ыллыкка” ыалдьыттаан байааммыт биэчэрэ салҕанна, ансаамбыл солиһа 4 кылаас үөрэнээччитэ Слава Романов кытынна.Араас улуустан кэлэн эмтэнэ сыталлар эбит, үксэ эр киһи этэ,эмиэ олус көхтөөхтүк барда, былыргы ырыалары байаанынан таайан ырыа бөҕө ыллаатылар,өссө кэлээрин диэн кэлэктииб, ыалдьыттар ыҥырдылар, биэчэрбит ис хоһооно интэриэһинэй буолан иьэрэ норуокка тиийимтиэтэ киһини үөрдэр.Бу күннэргэ Василий Неустроев үбүлүөйүн эҕэрдэлээри, ол кэннэ ахсынньы ыйга Бологурга о5олорбутун кытта гастроллуу бараары бэлэмнэнэ сылдьабыт.Ансаамбылбыт уонна оҕолорбут былааннара кэҥээтэ, элбэх конкурстарга барыахпыт кэлиэхпит турдаҕа, саҥаттан саҥа ырыалары үөрэтэн, клип уһуллуохпут, спортивнай оонньууларга бэлэмнэниэхпит, дьон-норуот хайҕабылын ылан киһи эрэ үлэлиэн баҕарар диэн ити курдук айымньылаах үлэбит салҕанан барар.
Күндү аҕа саастаах көлүөнэ ытык мааны дьоммутун,долгуйан туран кэтэһэбит аныгыскы байаан биэчэрин киэһэтигэр!
Ольга Иванова аат.дьоҕуру сайыннарар киин эбии үөрэхтээһин педагога Анна Матвеева