Хас биирдии киhи туохха дьодурдаа5ынан норуот искусствотын, обугэбит yтy0 угэhин, сиэрин-туомун кэнэ5эски келуонэ5э тириэрдэр, сайыннарар ытык иэстээхпит.

Эбии уерэхтээ5ин биир корунунэн оскуола о5олорун норуот келуенэттэн келуонэ5э уорэтэн кэлбит, угэс буолбут айымньыларын онгоруута уорэтии буолар. Олор истэригэр биир сурун миэстэни туос оноhуктары оноруу ылар. О5ону бэйэ холобурунан иитии — киhи оло5ун усталаах туоратыгар тохтоло суох дьайа турар ньыма. Уорэтии — сатабылы, уоруйэди, угэстэри сайыннарар. Бу улэ5э о5олору уhуйарга анал программа оностон «Хатынчаан» куруhуогу тэрийэн, салайан алтыс сылбын улэлии сылдьабын. Саха омук былыр-былыргыттан тyohy киэнник туhанар. Ол курдук, туостан араас иhиттэри, туттар тэриллэри киэнник онгорон, куннээ5и олоххо-дьаhахха тутталлара. обугэлэрбит хатын тyoha эмтээ5ин билэллэрэ, олохторугар мэлдьи тутталлара.

Туос кунтэн инэриммит кууhэ киhшэхэ дьиктитик дьайар, урут билбэтэ5ин биллэрэр, санатыгар санаа салгыыр, сананы айарга кынаттыыр.
Мин улэм ураты солун коруутунэн туоЬунан дьарыгы о$ону чэбдигирдэр ньыма быЪыытынан сырдатыы буолар. Чэбдигирдии диэн анардас о^ону эт-хаан еттунэн эрэ эрчийии буолбакка, о§ону ой-санаа, сиэр-майгы оттунэн, сахалыы кутун-сурун иитии быЬыытынан коробут. Онон туоЬунан yhaHap 050 чел куттаах, доруобай, бигэ туруктаах, дьулуурдаах буола улаатар диэн санаа^а тирэ^ирэбиг. Туо11унан дьарык 05050 са^алаабыты тиИз^эр тиэрдэр дьо§уру сайыннарар, инники оло^ор туЬалаах хаачыстыбалары инэрэр.
Улэм сурун сыалынан уерэнээччилэри саха омук материальнай культуратын, угэстэрин кытта билиЬиннэрии, туо11унан араас оьгоИуктары оноруу идэтигэр уИуйан о^олору чэбдигирдии.

Улэм соруктара:

• Уерэнээччигэ ойтен айыыны (фантазияны), уус-уран керууну (художественный вкус) сайыннарыы;
• Тулуурдаах, дьулуурдаах буоларга, улэни таптыырга, улэ дьонун убаастыырга, айыл^а^а харыстабыллаахтык cbihbiaHHahapra уерэтии;
• О50 ис туругун бодоргетуу, бэйэ Kyyhyrap эрэллээх санааны иитии.

Мин 2000 сыллаахтан туоЬунан дьарыктанабын. Туе бэйэм саха ки1штэ буоларым быЬыытынан, сахалыы тацаИы тигэрим, о^уруолуурум. Араас таИымнаах курэхтэргэ кыттарым. Ол сылдьан дьон оцорбут туос киэргэлин керен олус сехпутум, умсугуйбутум. «Ки1ш сатыырын ки1ш сатыахтаах» диэн санаанан салайтаран кэргэмминээн уИанан холонон кврерге соруммуппут.

Анал литература, методика кердеен хасыЬарым, аа^арым. ТуоЬунан иИит эрэ буолбакка, ессе атын корнгнээх оцоИуктары айыахха себун билбитим, туоИунан уЬаныыга ылларан, оло^у керуум тосту уларыйбыта. Биэс сыл уерэнэн биэс сыл улэлээбит экономист-бухгалтер идэбин уларытан, оскуола оло!)ор киирбитим. Туос оцоИуктарбын дьон-сэргэ кэрэхеэбилин ылан, салгыы бу идэ^э 0Г)0Л0ру yhyftap сорук туруорунан, анал программа оцоетон Хатьпгчаан» Kypyhyory тэрийэн, салайан алтыс сылбын улэлии сылдьабын.

Туос ol)o кыратыттан дьарыктыахха септеех, сацаттан саца айымньыны оцорорго табыгастаах матырыйаал буолан, о!)олор умсутуйан дьарыктаналлар, айар дьо!)урдара ahbuuiap. 01)о сахалыы куттаах, айар куустээх, сиэрдээх майгылаах айыы санаалаах буола улаатыгар олук уурар. Бу дьарыкка сылдьар о^олор дьиц сахалыы тыьща, ебугэттэн удьуордаабыт кута уйуктар. Туос оннук дьикти куустээх.
Мин о!)ону уИуйарбар о!)о ис айыл!)атынан сайдыытын кытта дьуерэлииргэ кы11анабын. Бэйэм элбэх 7 о{)олоох ийэ буоларым быИыытынан о!)ону кытта биир тылы булан, туохха дьо!)урдаа1)Ынан керен, сатабылын сайыннарарга дьулуЬабын. 01)олор аппликация, еруу, уотунан сиэтии, ойо быИан ойуулаа1тын, тиснение, и!шт тигии ньымаларын баЬылыыллар.

Дьарыкка сылдьар о!)олор сахалыы сиэргэ-туомца, тулалыыр эйгэ!)э харыстабыллаах сыИыавда уерэнэллэр. Улэлэрин тумугуттэн дуоЬуйууну ылаллар. Манна ылбыт билиилэрин ицэринэн, сатабыллаах, билиилэрин олоххо туЬанар буолуохтара диэн эрэллээхпин.
Бу куруИуокка сылдьар о$олор иллэн’ кэмнэрин туЬалаахтык атаараллар, айар, толкуйдуур дьо$урдара сайдар, оскуола, улуус, республика иИинэн ыытыллар быыстапкаларга, куонкурустарга кытталлар. Ол сылдьан атын о^ону керен, атын сири-дойдуну билэн, уопсай билиилэрэ-керуулэрэ кэн’иир, бэйэтин кыа^ар эрэллээх буолар. СитиИиититтэн кынаттанан, салгыы сайдар. KypyhyoK иитиллээччилэрэ септеех идэни талалларыгар олук буолар.

Бадалаах о§олор Tyohy кэрэхсээн, научнай-чинчийэр улэ§э ылсаллар. Научнай-практическай конференцияларга кытталлар,

Ити курдук, туос куруЬуогар дьарыктанар о§олор туе доруобуйалара, оло^у керуулэрэ, бириэмэни аттаран туИанар дьо^урдара, чел олоххо тардыЬыылара кинилэр чэбдик, чел буола улааталларыгар туЬаайар.